De maskers

Zo… twee dagen Phoenix Opleidingen in Utrecht achter de rug. Professionele Begeleiding van Organisatie, met afgelopen twee dagen het thema ‘De zes maskers’ (Karakterstructuren van Reich) en dan vooral toegespitst op organisaties. Complex, interessant en verhelderend. Hieronder zal ik een korte beschrijving geven van deze maskers en hoe deze te herkennen binnen organisaties.

Laten we beginnen bij 𝒅𝒆 𝒛𝒆𝒔 𝒌𝒂𝒓𝒂𝒌𝒕𝒆𝒓𝒔𝒕𝒓𝒖𝒄𝒕𝒖𝒓𝒆𝒏. Vandaaruit kunnen we ook nog kijken naar de 𝒑𝒐𝒍𝒂𝒓𝒊𝒕𝒆𝒊𝒕𝒆𝒏 die eruit voortkomen.

De eerste is 𝐝𝐞 𝐬𝐜𝐡𝐢𝐳𝐨ï𝐝𝐞 𝐬𝐭𝐫𝐮𝐜𝐭𝐮𝐮𝐫, ook wel 𝐝𝐞 𝐚𝐟𝐰𝐞𝐳𝐢𝐠𝐞 𝐨𝐟 𝐰𝐚𝐚𝐫𝐧𝐞𝐦𝐞𝐧𝐝𝐞 𝐠𝐞𝐧𝐨𝐞𝐦𝐝.  Het is het masker van de dromers, de creatievelingen, wetenschappers. Zij die heel eenvoudig in een wereld kunnen zijn waar anderen het bestaan niet van weten. Als persoon zijn ze vaker toeschouwer dan deelnemer. Ze hebben een grote behoefte anderen op afstand te houden. In de organisatorische sfeer moet je meer denken aan organisaties die met fantastische ideeën kunnen komen, maar moeite hebben deze neer te zetten.  

Als tweede is er 𝐝𝐞 𝐨𝐫𝐚𝐥𝐞 𝐨𝐟𝐰𝐞𝐥 𝐨𝐧𝐯𝐞𝐫𝐳𝐚𝐝𝐢𝐠𝐛𝐚𝐫𝐞 𝐬𝐭𝐫𝐮𝐜𝐭𝐮𝐮𝐫. Het is het masker van empathisch gevoel. Diegene die deze masker opzet, denkt vaak de behoefte van andere te kennen en vervalt vaak in een stroom van geven. Daarbij wordt vaak het nemen vergeten; de persoon vergeet vaak de eigen behoeften, omdat hij/zij continu met de ander bezig is. Binnen organisaties kenmerkt dit masker zich vaak door een onbalans in het geven en nemen, er is vaak een hoog ziekteverzuim en er wordt intern veel geroddeld en geklaagd.

Nummer drie is 𝐝𝐞 𝐬𝐲𝐦𝐛𝐢𝐨𝐭𝐢𝐬𝐜𝐡𝐞 𝐨𝐟 𝐡𝐞𝐭 𝐬𝐚𝐦𝐞𝐧 𝐬𝐭𝐫𝐮𝐜𝐭𝐮𝐮𝐫. Wanneer iemand zich voornamelijk in deze structuur bevindt, is er vaak sprake van verlies van eigen identiteit. Er wordt veel appel gedaan op de wensen van de ander. Conflicten en eigen meningen worden vermeden, omdat deze persoon bang is het contact met de ander te verliezen. Zodra deze structuur zich bij een organisatie gaat voortdoen, ontstaat er onduidelijkheid in de verschillende rollen en leiders die meer bezig zijn met het lidmaatschap binnen de organisatie dan met leiderschap.

𝐃𝐞 𝐏𝐬𝐲𝐜𝐡𝐨𝐩𝐚𝐭𝐡𝐢𝐬𝐜𝐡𝐞 𝐨𝐟 𝐦𝐚𝐜𝐡𝐭 𝐬𝐭𝐫𝐮𝐜𝐭𝐮𝐮𝐫. Dit masker past goed bij iemand snel initiatief neemt en doelgericht te werk gaat. Deze persoon stelt zich vol zelfvertrouwen en enthousiast op, is autonoom en besluitvaardig. De valkuil is dat deze persoon zich vaak ook onkwetsbaar waant en zich groter opstelt dan wat hij/zij in werkelijkheid is. Hulp wordt gewantrouwd, verbondenheid met anderen vermeden. Zodra een organisatie zich zo gedraagt, is er al veel mis. Een dergelijke organisatie kenmerkt zich door veel onderlinge strijd en prestatiedwang. Een snelle uitwisseling van management en leidinggevende, dat de koers van de organisatie telkenmaal wordt aangepast en bijgesteld. Er is geen aandacht voor de werkelijke problemen, het is ieder voor zich, en geen daadwerkelijke oplossingen.

𝐄𝐞𝐧 𝐦𝐚𝐬𝐤𝐞𝐫 𝐯𝐚𝐧 𝐥𝐚𝐬𝐭 𝐨𝐟 𝐦𝐚𝐬𝐨𝐜𝐡𝐢𝐬𝐦𝐞. Dit zijn de onvermoeibare werkers en de wereldverbeteraars. Ze hebben een groot verantwoordelijkheidsgevoel en uithoudingsvermogen, daarentegen weinig zelfexpressie en vinden het lastig om de lichtheid en de luchtigheid van het bestaan te vinden. Organisaties met dit masker, zijn vaak naar binnen gekeerd er is weinig ruimte voor speelsheid en luchtigheid. Nieuwe ontwikkelingen zul je er niet gauw aantreffen: men gaat voort als een vermoeid paard voor een ploeg.

𝐃𝐞 𝐫𝐢𝐠𝐢𝐝𝐞 𝐤𝐚𝐫𝐚𝐤𝐭𝐞𝐫𝐬𝐭𝐫𝐮𝐜𝐭𝐮𝐮𝐫 𝐢𝐬 𝐡𝐞𝐭 𝐦𝐚𝐬𝐤𝐞𝐫 𝐯𝐚𝐧 𝐡𝐞𝐭 𝐨𝐧𝐛𝐞𝐫𝐢𝐬𝐩𝐞𝐥𝐢𝐣𝐤𝐞 𝐮𝐢𝐭𝐞𝐫𝐥𝐢𝐣𝐤. Deze persoon is perfectionistisch en leeft meer voor het uiterlijk dan voor de inhoud. Het is het masker van vorm versus essentie. Het gaat bij dit structuur voornamelijk om goed en fout, er is een duidelijke minachting voor alles wat anders is de het eigen. Binnen een organisatie berust het vaak op een afstandelijke sfeer. Er is veel onderlinge controle en alles gaat volgens de regeltjes. Creativiteit en zelfontplooiing wordt zoveel mogelijk vermeden. Er is veel werkdruk en de eisen aan het personeel ligt hoog.

Uiteraard is dit maar een kleine opsomming van de zes karakterstructuren van Reich en de betekenis hiervan binnen organisaties. Als mens heb je ook niet alleen maar één van deze structuren en de daarbij behorende masker. Misschien herken je er bij jezelf een aantal in meer of mindere mate. Tevens kunnen ze per situatie ook enigszins verschuiven.

Wil je meer weten over de structuren? Wil je het maximale uit je organisatiestructuur halen? We helpen je graag verder op weg met een 𝒄𝒐𝒂𝒄𝒉𝒊𝒏𝒈𝒑𝒓𝒐𝒈𝒓𝒂𝒎𝒎𝒂 𝒐𝒑 𝒎𝒂𝒂𝒕.

Neem contact op met martin@fantastischebaan.nl 

#coaching #organisatiestructuur #reich #masker